Moryń

Moryń powstał na terenach Pomorza Zachodniego zasiedlonych we wczesnym średniowieczu przez plemię Pyrzyczan. Kronikarz z IX wieku, Geograf Bawarski, podaje, że plemię zasiedlało ok. 70 osad i grodów. Rozpowszechnienie chrześcijaństwa nastąpiło dopiero w XII wieku, podczas misji biskupa Ottona z bawarskiego Bambergu. Chrystianizacja Pyrzyczan datowana jest na 1124 rok, kiedy to biskup Otto przybył do Pyrzyc wraz ze swoimi misjonarzami.

Kościół Św. Ducha w Moryniu
Kościół Św. Ducha w Moryniu

Od XI wieku tereny Pyrzyczan należały do tworzącego się wówczas księstwa pomorskiego. W XII wieku na półwyspie nad jeziorem Morzycko powstał gród na wzgórzu (możliwe, że wówczas była to wyspa). Z czasem niedaleko grodu powstała osada Moryń, która była wymieniona w dokumentach Barnima I w 1263 roku, kiedy to książę przekazał patronat nad kościołem w Moryniu Wiktorynom z Wkryujścia (dzisiaj: Ueckermünde). Niedługo później Moryń został przejęty przez Marchię Brandenburską, z czasem na tych terenach powstała Nowa Marchia. W 1306 roku w dokumentach Moryń wspominany jest jako civitas, a więc już wówczas musiał posiadać prawa miejskie. Miasto rozwijało się dynamicznie, rozbudowywano kościół, zbudowano szpital, a lokacyjne miasto otoczono wieńcem murów.

Wjazd do Morynia w miejscu Bramy Chojeńskiej
Wjazd do Morynia w miejscu Bramy Chojeńskiej

Mury miejskie Morynia

Miasto lokowano na owalu o powierzchni ok 15 ha obejmując również przedlokacyjną osadę i romański kościół Św. Ducha. Mury miejskie wznoszone z kamieni zaczęły powstawać już pod koniec XIII wieku. Mury o długości 1420 metrów zawierały dwie bramy:

  • Brama Młyńska (Chojeńska) – od zachodniej strony w kierunku Chojny
  • Brama Mieszkowicka – od południa w kierunku Mieszkowic
Mury miejskie Morynia i park głazów
Mury miejskie Morynia i park głazów

Ponadto w ciągu murów powstało 40 czatowni, a w jednej z nich zbudowano Furtę Jeziorną (Wodną), przez którą można było dojść do zamku zbudowanego w miejscu dawnego grodu.

Furta Jeziorna w Moryniu
Furta Jeziorna w Moryniu

Miasto otoczono również fosą i wałami. Mury obronne nie uchroniły Morynia od najazdu husytów w 1433 roku, w dodatku w czasie najazdu zostały mocno zniszczone. Po 1442 roku mury podwyższono, a bramy miejskie rozbudowano o przedbramia. Jeszcze w XV wieku bramy zamurowano, a obok wybito nowe przejazdy z nowymi przedbramiami. Miasto ucierpiało znacznie w XVII wieku, w wyniku wojny trzydziestoletniej i kilku pożarów, co zahamowało na pewien czas rozwój miasta. W XVIII wieku umocnienia miejskie straciły swoje walory obronne, dlatego w 1755 roku rozebrano przedbramia, zasypano fosy. Po wojnach napoleońskich zniwelowano wały. W drugiej połowie XIX wieku rozebrano kawałek murów po zachodniej stronie miasta, a pod koniec XIX wieku rozebrano również bramy miejskie. Dzisiaj możemy podziwiać 1325 metrów murów, 31 czatowni, chociaż część w szczątkowej formie oraz Furta Jeziorna.

Zamek w Moryniu

Ruiny zamku w Moryniu znajdują się na półwyspie nad jeziorem Morzycko w miejscu, gdzie kiedyś był gród. Zamek Stolzenburg zbudowano w latach 1360-1365, chociaż niektórzy uważają, że była to rozbudowa zamku zbudowanego przez Brandeburczyków już na początku XIV wieku. Kariera zamku była krótka, ponieważ pod koniec XIV wieku zamek w Moryniu zdobył i zniszczył książę szczeciński Świętobor I. Od tego czasu zamek jest ruiną, a do dzisiaj pozostały resztki murów przyziemia.

Kościół Świętego Ducha w Moryniu

Kościół zbudowano z ociosanych kamieni w stylu romańskim pod koniec XIII wieku. Na początku XIV wieku kościół otrzymał wysoką wieżę, którą w połowie XVIII wieku nakryto barokowym hełmem. Spośród wyposażenia kościoła najcenniejszy jest kamienny ołtarz, znacznie starszy od kościoła, a także ślady malowideł z XIV wieku. Żeby zobaczyć wnętrze kościoła trzeba trafić na moment, kiedy jest otwarty.

Kościół Św. Ducha w Moryniu
Kościół Św. Ducha w Moryniu

A kiedy opuścimy mury miejskie i trafimy nad jezioro, to będzie ciekawa wycieczka, zwłaszcza dla dzieci. To bardzo fajne miejsce na spacery, a spacerując trafimy na miejską plażę. Tak, Moryń to miejscowość przyjazna dla turystów. Jezioro Morzycko to jezioro polodwcowe, a nad brzegiem jest urządzony geopark – aleja z figurami zwierząt z epoki Plejstocenu.

W geoparku w Moryniu
W geoparku w Moryniu
W geoparku w Moryniu
W geoparku w Moryniu

No i na koniec moryńskie legendy, a jest ich kilka: Legendy o starym zamku w Moryniu, O 7 braciach, O zaczarowanej Matyldzie, burgrabini z zamku Stolzenberg, Jak sielawa do Morzycka trafiła, Diabelski Fotel, Stolik do gry diabła, Czarci głaz, głaz z olejową miarą. Treść tych legend można ściągnąć ze strony miasta i ruszyć szlakiem Moryńskich Legend dookoła jeziora Morzycko.

Pomost nad jeziorem Morzycko w Moryniu
Pomost nad jeziorem Morzycko w Moryniu