Zamek w Nidzicy

Zamek krzyżacki w Nidzicy

Pruska osada w Galindii została zajęta przez Krzyżaków ok. połowy XIII wieku, w czasie podboju ziem należących do plemion pruskich. Ponieważ leżała niedaleko granicy z Mazowszem i na szlaku z Mazowsza na Warmię, w latach 1266-68 zbudowano ziemno-drewnianą warownię jako siedzibę komornika podległego komturowi w Dzierzgoniu, potem w Ostródzie. Osada rozwijała się, a litewskie najazdy wymusiły budowę zamku murowanego, co nastąpiło w latach 1370-1409. Jakkolwiek budowa zamku w Nidzicy trwała długo to już w 1389 roku na zamku odbyły się rozmowy polsko krzyżackie z udziałem księcia Skirgiełły, brata króla Władysława Jagiełły.

Widok z góry na dziedziniec zamku krzyżackiego w Nidzicy
Widok z góry na dziedziniec zamku krzyżackiego w Nidzicy

W 1410 roku wojska polskie zajęły zamek w Nidzicy (już wówczas siedzibę prokuratora krzyżackiego) praktycznie bez walki, ponieważ większość wojska krzyżackiego została wyruszyła z zamku wezwana przez wielkiego mistrza. Po wojnie zamek wrócił w ręce krzyżackie. Kolejne oblężenie prowadzone przez polskie wojsko w 1 414 roku (wojna głodowa) było bardzo krwawe i skończyło się poddaniem zamku przez krzyżacką załogę. Po kilku miesiącach zamek został odbity przez Krzyżaków pod wodzą komtura z Ostródy.

Zamek w Nidzicy
Dziedziniec zamku krzyżackiego w Nidzicy

Kolejne działania wojenne miały miejsce w czasie wojny trzynastoletniej, kiedy to Związek Pruski opanował zamek w Nidzicy i przekazał go czeskiemu najemnikowi w służbie króla polskiego. Taki stan utrzymał się do końca wojny, a po wojnie zamek był siedzibą prokuratora. W 1520 roku oddziały króla Zygmunta starego bezskutecznie oblegały Nidzicę, a po sekularyzacji zakonu (państwo krzyżackie przekształciło się w Prusy Książęce) w 1525 roku zamek w Nidzicy stał się siedzibą książęcego starosty. W czasie potopu szwedzkiego zamek w Nidzicy bezskutecznie próbowali zdobyć Tatarzy, przysłani z pomocą królowi Janowi Kazimierzowi. Była to ostatnia próba zdobycia zamku. W XVI wieku rozbudowano mury obwodowe od zachodu i dobudowano drugie przedzamcze.

Zewnętrzne mury zamku w Nidzicy
Zewnętrzne mury zamku w Nidzicy

W XVIII wieku zamek podupadł, do czego przyczynił się pożar miasta w 1784 roku, w którym spłonęło przedzamcze. W latach 1806-1812 w zamku stacjonowali żołnierze francuscy, a na wzgórzu zamkowym był wojskowy lazaret. W tym czasie zamek zamek został zdewastowany i zaczął popadać w ruinę. Nie było pomysłów na wykorzystanie zamku, dopiero w 1828 roku jeden z urzędników sądowych zrealizował odbudowę zamku z przeznaczeniem na więzienie, siedzibę sądu i prywatne mieszkania. Zamek został zbombardowany w 1945 roku i do 1965 roku odbudowany z przeznaczeniem na siedzibę lokalnych instytucji kultury, w tym muzeum.

Zamek w Nidzicy - straszydło
Duch zamku w Nidzicy

Zamek udostępniony do zwiedzania, otoczony parkiem. Z Nidzicy niedaleko do innych mazurskich i warmińskich zamków.

Zamki krzyżackie – mapa i opis

Wyznacz trasę