Zamek w Łęczycy
Zamek królewski w Łęczycy
Łączycki zamek został zbudowany na polecenie króla Kazimierza Wielkiego, prawdopodobnie w latach 1357-1365, chociaż istnieją przypuszczenia, że budowę zamku rozpoczęto jeszcze za czasów księcia Władysława Garbatego, oczywiście w porozumieniu z nim. Zamek zbudowano z cegły na podmurówce kamiennej, na sztucznie usypanym wzgórzu. Otoczony był fosą zasilaną z rzeki Bzury, której koryto było wówczas tuż pod zamkiem.
Zamek zbudowany na planie zbliżonym do prostokąta został otoczony murami o wysokości ok. 10 metrów i ośmiokątną wieżą w narożniku południowo-zachodnim. W zachodniej części muru była wieża bramna z mostem zwodzonym prowadzącym w kierunku miasta. Przy wschodniej i południowej części muru zbudowano podpiwniczony tzw. „Dom Stary”, czyli dom mieszkalny w kształcie wieży. Obecnie w tym miejscu jest Prochownia z końca XVIII wieku. Zamek w Łęczycy wpisano w ciąg murów miejskich, które zbudowano mniej więcej w tym samym czasie.
Gród Łęczyca istniał już w XI wieku w okolicy kolegiaty w Tumie, później drugi gród lokowano w pobliżu ujścia Wolicy do Bzury, a w drugiej połowie XIII wieku lokowano miasto Łęczyca na obecnym terenie. Miasto i zamek zostały zniszczone przez Krzyżaków w 1331 roku.
Zamek w Łęczycy był rezydencją królewską i siedzibą starosty łęczyckiego. Został uszkodzony przez Krzyżaków w 1406 roku, ale zniszczenia nie były wielkie i w 1409 roku Jagiełło zwołał w nim naradę przed wojna z Krzyżakami. W latach 1420-1462 czterokrotnie zwoływano sejm, który obradował na zamku, a w czasie wojny trzynastoletniej zamek w Łęczycy był siedzibą króla Kazimierza Jagiellończyka. Po wojnie trzynastoletniej zamek spłonął i przez następne sto lat pozostawał w ruinie. Odbudował go w latach 1563-1565 Jan Lutomirski, starosta łęczycki i podskarbi koronny. W tym czasie zamek przebudowano dość radykalnie budując tzw. „Dom Nowy”, dobudowując go do wieży bramnej.
W czasie potopu szwedzkiego zamek kilkakrotnie przechodził z rąk do rąk, ulegając przy tym zniszczeniom, ale po wojnie został częściowo odbudowany Kolejne zniszczenia przyniosła wojna północna w 1705 roku, działania wojenne czasie Konfederacji Barskiej. Po rozbiorach Prusacy zaczęli budować fortecę, wykorzystując oczywiście zamek, ale zburzyli przy tym „Dom Stary”, przebudowano również mury, ale wkrótce budowa została przerwana. W XIX wieku częściowo rozbierano zamek, sprzedając materiały budowlane. Zamek częściowo odbudowano w latach 1964-1976 i urządzono w nim bardzo interesujące muzeum. Czynny jest Dom Nowy, wieża bramna i wieża narożna, z której rozciąga się wspaniały widok na miasto i okolicę. Z zamkiem w Łęczycy związane są legendy o ukrytych skarbach, których strzeże diabeł Boruta.
