Cedynia
Cedynia to miasto w województwie zachodniopomorskim znane przede wszystkim z Bitwy pod Cedynią. Obronne osiedle kultury łużyckiej w Cedyni istniało już w VII wieku p.n.e., a Słowianie założyli swój gród w IX wieku. Mieszko pierwszy opanował gród i umocnił go jako warownię graniczna strzegąca brodu na Odrze.
Bitwa pod Cedynią
24 czerwca 972 roku pod Cedynia rozegrała się zwycięska bitwa wojsk Mieszka I i Czcibora z wojskami margrabiego Marchii Łużyckiej Hodona. Na pamiątkę tej bitwy na Górze Czcibora ustawiono pomnik.
Bród na Odrze i szlak handlowy na Pomorze był przyczynkiem do rozwoju osadnictwa w rejonie Cedyni, a za czasów Mieszka I stał się warownym grodem granicznym. Nieznane są powody ataku margrabiego Marchii Łużyckiej Hodona i możnowładców niemieckich na ziemie Mieszka I. Być może była o próba ochrony Wolinian przed zajęciem przez księcia Polan lub po prostu próba ograniczenia rozwoju państwa Polan. Prawdopodobnie była to wyprawa bez formalnej akceptacji z cesarzem Ottonem I.
Mieszko I i jego brat Czcibór urządzili zasadzkę na wojska najeźdźców, stosując manewr typowy dla taktyki Słowian w tamtym czasie – pułapke powodującą rozciągnięcie szyku atakujących wojsk. Jazda Hodona przebiła się przez wojska Mieszka I broniące przeprawy i podeszły pod Cedynię z zamiarem zdobycia grodu, zostawiając własną piechotę z tyłu. Zostali ostrzelani przez łuczników, a następnie zaatakowani przez wojska Czcibora. Atak wyprowadzony z grodu spowodował, że okrążony Hodon nie miał pola manewru. Z bitwy uratowało się niewielu Niemców.
Bitwa obrosła w mity i była uznawana za przykład skutecznego powstrzymywania Niemców przed parciem na wschód.
Historia Cedyni
Cedynia była na zmianę pod rządami książąt pomorskich (pomorza zachodniego) i Polski, a w 1252 roku przeszła pod rządy Brandenburgii, a ściślej Nowej Marchii. Nowi władcy ufundowali kilka klasztorów nieopodal Cedyni, a w Cedyni w 1266 powstał klasztor cysterek, dobrze uposażony w majątek ziemski.
W 1299 roku Cedynia otrzymała prawa miejskie, w połowie XIV wieku działał sąd. Od 1373 roku do 1453 przejściowo pod władzą Luksemburczyków i Krzyżaków. Reformacja skutkowała likwidacją klasztorów – w 1555 roku zlikwidowano klasztor cysterek, budynki przejęło miasto w 1611 roku. W czasie wojny trzydziestoletniej Cedynia była zajęta przez Szwedów, w 1631 roku w Cedyni rezydował król szwedzki Gustaw II Adolf. Klasztor i miasto zostało zniszczone w bitwie w 1637 roku. Elektor brandenburski Fryderyk Wilhelm I rozkazał odbudować klasztor, ale jako pałacyk myśliwski.
W końcu XVII wieku miasto nawiedziła epidemia dżumy, a zabudowania zniszczył pożar. Wiek XVIII to powolny rozwój miasta, w XIX wieku rozwinął się przemysł. W pierwszej połowie XIX wieku przesunięto koryto Odry o ok. 3 kilometry na zachód tworząc tzw. Żuławy cedyńskie, osuszony obszar, który przeznaczono pod uprawy i łąki.
Atrakcje Cedyni
Co warto zobaczyć w Cedyni? Mozna zacząć od stanowiska archeologicznego starej średniowiecznej osady istniejącej do XI wieku w formie zamkniętej , warownej, otoczonej wałem ziemnym. Kolejna atrakcja to odbudowane skrzydło zachodnie klasztoru cysterek, który istniał od połowy XIII wieku do końca XVI wieku. Obecnie mieści się tu hotel i restauracja. Gotycki Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Cedyni zbudowany pod koniec XIII wieku to jeden z najstarszych zabytków miasta. Kościół zbudowano z kostki granitowej z wieżą ceglaną, która pochodzi z XIX wieku.
Ciekawą atrakcją w Cedyni jest wieża widokowa z 1895 roku. Z 14 metrowej wieży jest ciekawy widok na tzw. Żuławy Cedyńskie i dość duży obszar Niemiec. Jadąc na południe przejeżdżamy obok wrzosowisk cedyńskich, które są rezerwatem przyrody. Później mijamy wspomnianą Górę Czcibora, a za Osinowem Dolnym są miejsca związane z forsowaniem Odry i ogromny cmentarz wojenny w Siekierkach/Starych Łysogórkach.
Jeżeli będziemy w Cedyni, zajedźmy do Chojny, niedaleko jest kaplica templariuszy w Rurce i zamek Joannitów w Swobnicy.
